De samenleving veranderd in een steeds hoger tempo. Denk hierbij aan sociaaleconomische veranderingen, demografische ontwikkelingen (vergrijzing en ontgroening), digitalisering, maar ook klimaateffecten en steeds mondiger wordende inwoners. Overheden moeten hierop inspelen door nieuwe diensten te ontwikkelen die onder andere nog meer gericht zijn op openheid, transparantie en burgerparticipatie. De overheid moet meebewegen, zonder in te leveren op efficiëntie, doeltreffendheid, betrouwbaarheid en het leveren van publieke verantwoording. De rol van de overheid veranderd ook: steeds vaker is de overheid één van de partners. Op gelijke voet met andere partijen wordt dan gewerkt aan maatschappelijke oplossingen. Het eenrichtingsverkeer en de hiërarchische overheidsrelatie tussen overheid en samenleving lost steeds meer op. Natuurlijk blijft de gemeentelijke overheid het bevoegd lokaal gezag om bindende besluiten en beslissingen te nemen en hierop te handhaven. Maar om maatschappelijke problemen te voorkomen, te reduceren, te beheersen of te elimineren moet steeds meer gewerkt worden in netwerken, waarbij elke partij een specifieke bijdrage levert aan het oplossen van het probleem. Dit vraagt ook wat van ambtenaren. Want zij moeten met al deze ontwikkelingen meebewegen. De overheid draait immers op mensen.
Bestuurskunde
Bestuurskundigen houden zich bezig met het oplossen van maatschappelijke problemen. Zij stellen (semi-)publieke organisaties in staat om processen van het openbaar bestuur, gericht op het aanpakken van complexe maatschappelijke vraagstukken, te begrijpen en aan te pakken. Bestuurskundigen zijn over het algemeen generalisten en maken gebruik van inzichten uit andere disciplines zoals rechten, economie, politicologie, psychologie, sociologie of bijvoorbeeld organisatiekunde. Om als bestuurskundige goed toegerust te zijn (en te blijven) is het zaak om kennis, kunde en het netwerk up to date te houden. Zelf vind ik het belangrijk om constant de nieuwste inzichten tot mij te nemen, dit stelt mij in staat om bij te blijven bij alle ontwikkelingen in het werkveld, maar het is ook gewoon hartstikke leuk! Het verreikt je blik en versterkt jezelf als werker aan de publieke zaak.
NISPAcee
Zo was ik afgelopen jaar met NISPAcee in Belgrado waar een driedaags congres gehouden werd met als thema ‘’The future of Public Administration enabled through emerging technologies’’. NISPAcee is het Netwerk van instituties en scholen voor openbaar bestuur in de Centraal- en Oost Europese regio. Het samenwerkingsverband is opgezet tijdens het post-Sovjet tijdperk en richt zich op de ontwikkeling van het openbaar bestuur, door onderzoekers, bestuurskundigen en overheidswerkers bijeen te brengen. De Japanse Methode werd gebruikt om deze landen die een min of meer gelijke achtergrond, economie, politiek klimaat etc hebben met elkaar te verbinden zodat ze van elkaar kunnen leren. Inmiddels is de organisatie uitgegroeid tot een veel groter netwerk waarbij deelnemers uit de hele wereld samenkomen. Elk jaar wordt er een meerdaagse conferentie georganiseerd rondom een bepaald thema. De locatie van de conferentie rouleert en vindt altijd plaats in een van de oprichtende landen. Dat is nog hetzelfde gebleven, verder staat het uitwisselen van internationale ervaringen en kennis centraal. Tijdens de conferentie in Belgrado werd er bijzondere aandacht besteed aan de digitale transformatie van het openbaar bestuur, waaronder de inzet en ervaringen met AI. Je hoeft dus niet specifiek uit de regio Centraal- of Oost Europa te komen, NISPAcee en de jaarlijkse conferentie zijn boeiend voor elke bestuurskundige.
Werkgroepen, het gehele jaar door
Het fijne van de NISPAcee-organisatie is dat er diverse werkgroepen zijn waar je aan deel kunt nemen. De werkgroepen zijn als volgt:
1. Lokale overheid, 2. Digitale overheid, 3. Hervorming van het openbaar bestuur in Centraal- en Oost Europa, 4. Politiek-administratieve betrekkingen in Centraal- en Oost Europa, 5. Overheidsfinanciën en beheer van de overheidsfinanciën, 6. Evidence-based openbare beleidsvorming, 7. Bestuurskundig onderwijs, 8. Niet-gouvermentele organisaties in Centraal- en Oost Europa, 9. Rechtstaat en het openbaar bestuur. Deze werkgroepen organiseren het gehele jaar online kennissessies en brengen publicaties uit. Tijdens het congres komen de werkgroepen op locatie bijeen en worden onderzoeken gepresenteerd en beoordeeld en vindt kennisuitwisseling plaats. Je bent vrij om hieraan deel te nemen. Tijdens het congres in Belgrado heb ik deelgenomen aan drie werkgroepen;
WG1. Lokale overheid
WG2. Digitale Overheid
WG9. De rechtstaat en het openbaar bestuur
De werkgroepen worden voorgezeten door professionals die hun sporen in het werkveld hebben verdiend.
Inspirerende sprekers
De bestuurskundeconferentie in Belgrado had een aantal inspirerende sprekers. De conferentie werd geopend door Tanja Miscevic, Servisch Minister voor Europese Integratie. De keynote speakers waren Paul Joyce (Publications Director of the International Institute of Administrative Sciences (IIAS) and Associate at the University of Bighmingham and visiting Professor in Public Management at Leeds Beckett University), Gianluca Misuraca (founder and Vice President on Technology Diplomacy and International Relations of Inspiring Futures), Nikola Canak (Professor of Applied Psychology and Communication, Leadership and Personnel Management). Daarnaast kwamen diverse sprekers van Universiteiten, de VN en overheden aan het woord.
Ik kan het iedere bestuurskundige aanraden om eens deel te nemen aan een dergelijk congres. Het verruimt je (bestuurskundige) blik, het is leerzaam en leuk. Zo neem ik bijvoorbeeld een concreet onderzoek mee naar huis die bruikbaar is voor elke overheidslaag in Nederland. Maar hier zal ik later een aparte blog aan wijden. Daarnaast heb ik nog steeds contact met diverse andere collega’s en blijf ik zo op de hoogte van het werk wat zij doen.
Cultureel verrijkend
Tijdens de conferentie zijn er diverse workshops te volgen en is er daarnaast voldoende gelegenheid om elkaar te ontmoeten en een netwerk op te bouwen. Facultatief kun je deelnemen aan een georganiseerde sightseeing. Hier heb ik aan meegedaan; een mooie manier om het land (Servië) een beetje beter te leren kennen en daarnaast een laagdrempelige manier om collega bestuurskundigen en onderzoekers te ontmoeten. Vanwege mijn vlucht die een dag later vertrok heb ik zelf diverse plekken in Belgrado bezocht. Een bijzondere stad met een eigen kijk op de EU en de NAVO. In 1999 is de Servische hoofdstad namelijk gebombardeerd door de NAVO. De schade van de bombardementen is nog altijd zichtbaar (gelaten) en worden nu gebruikt om het Servische beeld op de zaak te verwoorden. Indrukwekkend om te zien en te lezen. Daarnaast heb ik een bezoek gebracht aan het Nationaal Museum, het mausoleum van Tito en heb ik een aantal buitenwijken bezocht. Zo ben ik op plekken geweest die voor mij in eerste instantie niet voor de hand lagen om ooit te bezoeken.
23 tot en met 25 mei 2024 wordt de conferentie in Tiblisi georganiseerd. Het hoofdthema is ‘Public Administration in post-conflict recontruction’ en de doorlopende werkgroepen komen ook opnieuw bijeen. Een aanrader voor elke beleidsprofessional! Voor tips en of ervaringen kun je mij natuurlijk altijd een berichtje sturen.
