In beginsel meng ik mij niet in de binnenlandse aangelegenheden van landen. Het respect voor de soevereiniteit en het zelfbeschikkingsrecht van land is een fundament van internationaal recht. De recente gebeurtenissen in Tbilisi, Georgië kunnen en mogen niet genegeerd worden. Vanaf begin april zijn de straten van Tbilisi iedere dag (!) gevuld met demonstranten die hun stem laten horen.
De demonstraties richten zich specifiek tegen de zogenaamde ‘Russische wet’, een omstreden wetsvoorstel dat ngo’s en mediakanalen zou verplichten zich te registreren als ‘buitenlandse agenten’ indien zij meer dan 20% van hun financiering uit het buitenland ontvangen. Deze wet wordt door velen gezien als een directe bedreiging voor de vrijheid van meningsuiting en de onafhankelijkheid van maatschappelijke organisaties, geïnspireerd door vergelijkbare wetgeving in Rusland die daar al veel schade heeft aangericht. De wet wordt namelijk misbruikt om kritische en wetenschappelijke geluiden te onderdrukken. Een direct gevaar voor de informatievoorziening richting inwoners en een achteruitgang voor de democratie. Daarnaast is deze wet in strijd met de uitgangspunten van de Europese Unie. Georgie heeft juist een pad gekozen richting EU-integratie. Het aannemen van deze wet doorkruist verdere Europese integratie. Vanuit de EU zijn er diverse kritische geluiden formeel overgebracht. Georgiërs zijn bang dat hierdoor verdere EU-integratie gestopt wordt, terwijl zij zich meer tot onderdeel van de EU voelen dan onderdeel zijn van de Russische invloedssfeer.
Afgelopen week verbleef ik vijf dagen in Tblisi voor deelname aan een internationaal bestuurskunde congres. Tijdens mijn verblijf waren publieke uitingen tegen deze wet en voornamelijk vóór de EU duidelijk zichtbaar. Op 24 mei was ik aanwezig bij een van deze demonstraties. Niet bewust om te demonstreren, maar wel om met eigen ogen te zien hoeveel mensen op de been waren. Daarnaast sprak ik hier onder andere academisch onderwijspersoneel en hoorde hun zorgen aan. Velen lagen van de Georgische samenleving namen deel aan deze manifestatie.
Hoewel het gekozen parlement voor deze wet heeft gestemd, begrijp ik de demonstranten goed. Georgië heeft een ingewikkelde en gespannen geschiedenis met Rusland. En nog altijd is 22% van het land bezet door een Russische bezettingsmacht. De spanningen in de samenleving zijn dan ook logisch. Daarnaast begrijp ik deze demonstranten ook omdat zij een fundamenteel democratisch recht vertegenwoordigen: het recht van inwoners om vreedzaam te protesteren tegen besluiten die zij onrechtvaardig achten. Democratie is niet alleen de wil van de meerderheid; het is ook het beschermen van minderheidsrechten, het waarborgen van vrijheid van meningsuiting en het respecteren van het maatschappelijk middenveld. De kracht en vastberadenheid van de Georgische bevolking om op te komen voor deze waarden is bewonderenswaardig en verdient steun.
Bekijk hier de beelden van de demonstratie van 24 mei 2024.
